Whisky Journey Day#2 / Part 2 – 21.06.2017
Dufftown here we come!
Μετά την πρωινή μας επίσκεψη στο μαγαζί Gordon & MacPhail και το Elgin Cathedral, αναχωρήσαμε από το Elgin με κατεύθυνση το Dufftown για να γνωρίσουμε από κοντά το Glenfiddich Distillery. Όταν φτάσαμε στο αποστακτήριο εντυπωσιαστήκαμε από την έκταση που καταλαμβάνει. Όπως μάθαμε είναι 350 στρέμματα. Πήγαμε στην reception του visitors centre, όπου δώσαμε τα ονόματά μας για το μοναδικό Pioneers Tour. Ξέραμε ότι το tour αυτό κρατάει τέσσερις ώρες, αλλά ποτέ δεν μπορείς να φανταστείς πόσο εντυπωσιακή είναι η εμπειρία που προσφέρει. Μια εμπειρία αντάξια της μεγάλης παράδοσης και φήμης που συνοδεύει την ξενάγηση του αποστακτηρίου.
Το Glenfiddich είναι το πρώτο αποστακτήριο που άνοιξε visitors centre το 1969 και τo 2005 επένδυσε 2 εκατομμύρια λίρες σε εγκαταστάσεις και τα συναφή για τους επισκέπτες. Ο οργανισμός VisitScotland, το έχει βαθμολογήσει με 5 αστέρια, ενώ δέχεται περισότερους από 80.000 επισκέπτες ετησίως, από περίπου 110 χώρες. Εντυπωσιακό στοιχείο επίσης είναι ότι το καλοκαίρι δουλεύουν γύρω στα 40 άτομα, αποκλειστικά στο τουριστικό κομμάτι και οι ξεναγήσεις γίνονται σε 11 γλώσσες. Ελληνόφωνο tour δεν υπάρχει, οπότε πρέπει να επιλέξετε μία από τις διαθέσιμες γλώσσες, αν θελήσετε να επισκεφθείτε το distillery.
Welcome to the Glenfiddich
Η είσοδος του visitors centre είναι μια πολύ προσεγμένη αίθουσα, σε δύο τοίχους της οποίας θα βρούμε από τη μία σημαντικές ημερομηνίες του Glenfiddich στην πορεία του χρόνου και από την άλλη το οικογενειακό δέντρο όλων των ιδιοκτητών. Διότι το Glenfiddich ανήκει ακόμα στην ίδια οικογένεια που το ξεκίνησε το 1887, την οικογένεια Grant.
Στην Κοιλάδα του Ελαφιού
Το φθινόπωρο του 1886, ο διευθυντής του αποστακτηρίου Mortlach και γιός ενός ράφτη στο Dufftown, θα αποφασίσει να παραιτηθεί, μετά από 20 χρόνια στη δουλειά για να δημιουργήσει το δικό του whisky. Εκείνη την εποχή η Elizabeth Cumming ανανεώνει ριζικά το Cardhu distillery και ο William Grant θα δει την ευκαιρία. Αγοράζει όλο τον εξοπλισμό για 120 λίρες (ο ετήσιος μισθός του ήταν 100 λίρες) και μαζί με τη γυναίκα και τα 9 παιδιά του, αρχίζει να χτίζει πέτρα-πέτρα το αποστακτήριο, δίπλα στον ποταμό Fiddich. Μετά από ένα χρόνο και 750.000 πέτρες που κουβάλησαν μόνοι τους, θα βγάλουν το πρώτο τους ουίσκι, τα Χριστούγεννα του 1887. Το όνομα του αποστακτηρίου είναι Valley of the Deer (Η Κοιλάδα του Ελαφιού), δηλαδή Glenffidich στα γαελικά.
Από ‘κει και πέρα η ικανότητα, η διορατικότητα, η καινοτομία και η τύχη θα φέρει το brand να διατηρεί σχεδόν μόνιμα την πρώτη θέση με τις περισσότερες πωλήσεις single malt παγκοσμίως. Ήταν λίγο μετά την έναρξη, όπου οι έμποροι ουίσκι και blenders από το Aderdeen, William Williams & Sons έβαλαν μια παραγγελία για 400 γαλόνια την εβδομάδα (1.500 λίτρα περίπου), ολόκληρη την παραγωγή του νεότευκτου αποστακτηρίου. Σύντομα τα blends της οικογένειας άρχισαν να γίνονται ευρέως γνωστά, με πιο διάσημο το Standfast. Στα επόμενα 25 χρόνια η εταιρία θα φτάσει να διαθέτει 63 αντιπροσώπους σε όλο τον κόσμο.
Be the first
Η ιστορία του ουίσκι είναι γεμάτη από… ιστορίες, για ανθρώπους που επινόησαν, πειραματίστηκαν, πρωτοπόρησαν, έχοντας στο μυαλό τους την ποιότητα αλλά και τις πωλήσεις. Στο Glenfiddich συναντούμε μερικά τέτοια σημαντικά milestones. Το 1957 σχεδιάζεται το πασίγνωστο πια τριγωνικό μπουκάλι. Το 1963 λανσάρει πρώτο τον όρο single malt για το συγκεκριμένο είδος (straight malt στις ΗΠΑ). Αποτέλεσμα, οι πωλήσεις να εκτιναχθούν από τα 4.000 κιβώτια, στα 120.000 σε μια δεκαετία. Το 1968 ανοίγουν τα πρώτα Duty Free σε αεροδρόμια και είναι από τις πρώτες εταιρίες που θα τοποθετήσουν στα ράφια τους whisky. Tο 1969, όπως αναφέραμε, θα είναι οι πρώτοι, που θα ανοίξουν τις πόρτες τους στο κοινό. Το 2011 ξεπέρασαν το φράγμα πωλήσεων του 1 εκ. κιβωτίων. Σήμερα είναι το μεγαλύτερο σε παραγωγή αποστακτήριο, με 14 εκ. λίτρα και διαθέτει 32 άμβυκες, τον μεγαλύτερο αριθμό παγκοσμίως.
Inside “The Grant Family Home”
Το group της ξενάγησης αποτελούνταν από εννιά άτομα μαζί με εμάς. Ο ξεναγός μας ο Gregor ή Greg, αφού μας καλωσόρισε, μας οδήγησε σε μια αίθουσα προβολής, όπου παρακολουθήσαμε μια ταινία για την ιστορία και την παράδοση του Glenfiddich. Ακολούθως, μας συνόδεψε σε ένα πολύ όμορφο δωμάτιο, το The Grant Family Home, που στεγάζεται στο Old Malt Kiln, το κτήριο των παλιών malting floors. Ο Greg μας εξήγησε ότι είμαστε εκεί για να γνωριστούμε σαν group και να χαλαρώσουμε με μία ζεστή κούπα καφέ ή τσάι. Ο χώρος μοιάζει με το σπίτι μιας οικογένειας και η αίσθηση φιλοξενίας που νοιώθεις, είναι μάλλον το ζητούμενο. Η “οικογένειά” μας για εκείνη την ημέρα, ήταν ένα group από ευγενέστατους και διψασμένους για Glenfiddich whisky, Ελβετούς.
Mash House
Κάτω ακριβώς από το Grant Family Home υπάρχει ένα πλήρως λειτουργικό blending room. Διασχίσαμε το διάδρομο, περάσαμε έξω από το δωμάτιο της άλεσης (malt mill), αλλά δεν μπορέσαμε να δούμε από κοντά τον μύλο, γιατί ήταν σε λειτουργεία. Πρώτη μας στάση το Mash House. Εδώ δηλαδή που αναμιγνύεται το αλεσμένο κριθάρι (grist) με ζεστό νερό, έτσι ώστε να παραχθούν τα σάκχαρα που απαιτούνται, για τη μετέπειτα ζύμωση. Αυτή η διαδικασία γίνεται σε δύο γιγαντιαία mash tuns από ανοξείδωτο ατσάλι, με χάλκινα καπάκια και χωρητικότητα 10 τόνους πολτού έκαστο. Η σύγκριση με το mash tun του Edradour που είχαμε επισκεφθεί την προηγούμενη μέρα, μας έκανε να χαμογελάσουμε. Πληροφορηθήκαμε ότι γίνονται 8 διαδικασίες χυλοποίησης τη μέρα! Από τη μία μεριά υπήρχαν παράθυρα και έτσι μπορέσαμε να παρακολουθήσουμε λίγο από τη διαδικασία.
Washbacks
Στη συνέχεια ανεβήκαμε στο χώρο όπου γίνεται η ζύμωση (fermentation), η διαδικασία δηλαδή όπου προσθέτουμε μαγιά στον πολτό (wort) που πήραμε πριν, για να μετατραπούν τα σάκχαρα σε αλκοόλη. Εδώ αρχίζεις σιγά σιγά να αντιλαμβάνεσαι το μέγεθος της παραγωγής του Glenfiddich. Υπάρχουν 24 ξύλινες δεξαμενές (washbacks), από καναδέζικο έλατο Douglas, χειροποίητες και άλλες 8 από ανοξείδωτο ατσάλι, χωρητικότητας 50.000 λίτρων έκαστη. Ο χρόνος της ζύμωσης είναι 68 ώρες. Από ένα φινιστρίνι, μπορέσαμε και εδώ να δούμε τη διαδικασία. Κατεβήκαμε έως τη βάση των δεξαμενών για να αντιληφθούμε το μέγεθος.
Still House
Επόμενη στάση μας ήταν ένα από τα δύο Still Houses, οι χώροι δηλαδή που βρίσκονται οι άμβυκες. Συνολικά, όπως αναφέραμε, το αποστακτήριο έχει 32 άμβυκες. Σε αυτό που επισκεφθήκαμε φιλοξενούνται 15, πέντε wash stills 9.500 λίτρων ο καθένας και δέκα spirit stills 5.500 λίτρων. Και εδώ βέβαια αντιλαμβάνεσαι το μέγεθος της παραγωγής. Φανταστείτε ότι χτίζεται μια καινούργια μονάδα, που θα περιλαμβάνει επιπλέον 1 mash tun, 16 washbacks, 5 wash stills και 10 spirit stills. Η παραγωγή θα φτάσει τα 20 εκ. λίτρα. Σου προκαλεί δέος!
Warehouses
Στη διαδικασία δημιουργίας του whisky, ο επόμενος σταθμός είναι το βαρέλι και η παλαίωση. Γι’ αυτό το λόγο το tour, μας οδήγησε στις αποθήκες. Το Glenfiddich παλαιώνει τα βαρέλια του στον ίδιο χώρο, σε 44 αποθήκες. Υπάρχουν σχεδόν 1 εκ. βαρέλια, που “ξεκουράζουν” περισσότερα από 120 εκ. λίτρα αποστάγματος. Στο Warehouse Νο 1 είδαμε τους 3 βασικούς τύπους βαρελιών που χρησιμοποιούνται στο αποστακτήριο. Bourbon barrels 200 λίτρων, Sherry butts 500 λίτρων και Hogshead casks 250 λίτρων. Εικόνες από το εσωτερικό δεν έχουμε, αφού για λόγους ασφαλείας δεν επιτρέπεται η φωτογράφιση.
Στο Warehouse Νο 8, ο Greg μας σύστησε τη δεξαμενή Solera (Solera Vat), που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τη δημιουργία του Glenfiddich 15 ετών. Η δεξαμενή είναι δρύινη και κατασκευάστηκε το 1998. Έχει χωρητικότητα 37.000 λίτρα και εκεί προσθέτουν κάθε χρόνο ουίσκι από βαρέλια bourbon και sherry, που έχουν παλαιώσει τουλάχιστον 15 χρόνια. Το εντυπωσιακό είναι ότι η δεξαμένη δεν έχει αδειάσει ποτέ κάτω από τη μέση, άρα μέσα στο χαρμάνι έχουμε και ουίσκι 35 ετών σήμερα. Τρεις παρόμοιες δεξαμενές έχουν φτιαχτεί για τις σειρές Select, Reserve and Vintage Cask. Τη διαδικασία θα αφήσουμε να μας την περιγράψει ο Malt Master, Brian Kinsman.
Επόμενος προορισμός το Warehouse Νο 12. Εκεί μας δώθηκε η δυνατότητα να εμφιαλώσουμε, κατ’ ευθείαν απ’ το βαρέλι, το δικό μας μπουκάλι Glenfiddich. Άλλο ένα προσεγμένο και άκρως ενδιαφέρον κομμάτι του tour και σίγουρα μια μοναδική εμπειρία. Αφού επιλέξαμε με την όσφρηση ανάμεσα σε 3 βαρέλια, αντλήσαμε με το copper dog την ποσότητα που χρειάστηκε, για να γεμίσουμε το 20cl τριγωνικό μπουκάλι μας. Η Βασιλική επέλεξε από το 1st fill sherry του 1998, και ο Γιάννης από το 1st fill bourbon, του 1998 επίσης. Τα στοιχεία μας τα περάσαμε σε ένα συγκεκριμένο βιβλίο, το οποίο μας δίνει τον ακριβή αριθμό του μπουκαλιού μας. Φιάλη Νο 1055 για το sherry και Νο 384 για το bourbon. Συμπληρώσαμε τις ετικέτες και κατ’ αυτόν τον τρόπο θα γυρίσουμε σπίτι μας με 2 limited edition φιάλες Glenfiddich!
The Van
Μέσα στο πρόγραμμα του Pioneers Tour ήταν και η επίσκεψη μας στο Cooperage (βαρελοποιείο) του αποστακτηρίου. Εδώ να σημειώσουμε ότι το Glenfiddich διαθέτει ακόμα βαρελοποιείο, όπως επίσης και χαλκουργείο και μονάδα εμφιάλωσης. Είναι μια μοναδική εμπειρία να επισκεφθεί κανείς έναν τέτοιο χώρο και να δει κανείς την τέχνη της βαρελοποιείας στην πράξη. Στην πορεία προς το van, σταματήσαμε σε μια βρύση, όπου μπορείς να δοκιμάσεις το νερό της πηγής Robbie Dhu, από την οποία εφοδιάζεται το αποστακτήριο για τη δημιουργία του whisky.
Το tour στο Glenfiddich Cooperage είναι συνήθως sold out και αυτή θα ήταν μια μοναδική ευκαιρία να το δούμε. Όταν αρχίσαμε να επιβιβαζόμαστε διαπιστώθηκε ένα πρόβλημα. Σαν group ήμασταν ένας παραπάνω, από τις θέσεις που είχε το αμάξι. Προσφερθήκαμε να κάτσει ο ένας από εμάς δίπλα, στη θέση του οδηγού, αλλά αυτό δεν ήταν προβλεπόμενο από τους κανονισμούς ασφαλείας. Ο Greg προσπαθούσε να βρεί λύση μιλώντας με τους υπευθύνους. Αφού περιμέναμε λίγη ώρα, ήρθε και μας ανακοίνωσε ότι η επίσκεψη στο Cooperage ματαιώνεται, αλλά θα μας έχει μία έκπληξη αργότερα ως αποζημίωση. Όλοι στεναχωρηθήκαμε λίγο αλλά είχαμε αγωνία για την έκπληξη. Ο Γιάννης τον ρώτησε τι είναι, αλλά δεν μας έλεγε, οπότε του λέει: “Θα μας πεις τουλάχιστον πόσο ετών είναι η έκπληξη;” και άρχισαν να γελάνε όλοι.
The Tasting Room
Κάθε tour που σέβεται τον εαυτό του, περιλαμβάνει και ένα whisky tasting. Πόσο μάλλον το The Pioneers Tour. Επιστρέψαμε λοιπόν στο The Grant Family Home και ο Greg μας οδήγησε σε ένα δωμάτιο που δεν είχαμε επισκεφθεί, το Tasting Room. Εκεί μας περίμεναν 5 εμφιαλώσεις και ένα πιάτο με επιλεγμένες γεύσεις για την καθε μία. Σολωμός για το Glenfiddich 12 ετών, σταφίδες για το Glenfiddich Solera Reserve 15 ετών, ελάφι για το Glenfiddich Small Batch Reserve 18 ετών, Crème brûlée για το Glenfiddich Reserva Rum Cask Finish 21 ετών και τυρί από το νησί Arran για το Glenfiddich Excellence 26 ετών. Ήδη είχαμε γνωριστεί μεταξύ μας, οπότε διασκεδάσαμε αρκετά το tasting. Το επιστέγασμα βέβαια του tour, ήταν η αποκάλυψη της έκπληξης. Δοκιμάσαμε ένα Glenfiddich 30 ετών (είχε δίκο ο Γιάννης), το οποίο συμπεριλαμβάνονταν σε παλαιότερα Pioneers Tour. Δεδομένου δε, ότι είχαμε κανονίσει ήδη επίσκεψη στο Speyside Cooperage τις επόμενες μέρες, είμασταν μάλλον τυχεροί!
Τελευταία στάση, το μαγαζί του αποστακτηρίου για τις απαραίτητες αγορές. Περάσαμε βέβαια πριν από το Malt Barn Bar & Restaurant, στο οποίο μπορεί όποιος θέλει (και μπορεί) να απολαύσει κάποιες ιδιαιτέρως σπάνιες εμφιαλώσεις. Ομολογουμένως το shop του Glenfiddich είναι πολύ προσεγμένο, με όλο το range του distillery, αλλά και exclusive bottlings. Επίσης τα merchandise προϊόντα ήταν πολύ ενδιαφέροντα. Το Pioneers Tour μας άφησε με τις καλύτερες εντυπώσεις. Μια αξέχαστη επίσκεψη, που ευχαρίστως θα ξανακάναμε. Το tour περιέχει όλα όσα θα ήθελε ένας whisky lover να βιώσει, σε μια επίσκεψη σε αποστακτήριο. Ίσως, αν πρόσθεταν και μια δοκιμή κατ’ ευθείαν από κάποιο βαρέλι, να μιλάγαμε για την απόλυτη εμπειρία whisky.
Tasting notes of the day:
Glenfiddich 12 years old 40% ABV
Nose: Ελαφριά και φρουτώδης. Αχλάδι, μήλο. Βανίλια.
Palate: Οπωροφόρα φρούτα. Βανίλια, λευκή σοκολάτα και δημητριακά.
Finish: Μικρή επίγευση, γλυκόπικρη αίσθηση.
Glenfiddich Solera Reserve 15 years old 40% ABV
Nose: Φρούτα του δάσους. Υλικά για κέικ. Γινωμένα φρούτα, βούτυρο, σταφίδα.
Palate: Απαλή γεύση. Σταφίδες, βανίλια, αμύγδαλο και κανέλα.
Finish: Μεσαία επίγευση, σοκολάτα, ξύλο.
Glenfiddich Small Batch Reserve 18 years old 40% ABV
Nose: Έντονη μύτη. Γινωμένα φρούτα, καραμελωμένο μήλο, βανίλια.
Palate: Πλούσια, γλυκιά, απαλή γεύση. Μέλι, κανέλα, σουλτανίνα, μήλο, ξύλο.
Finish: Μεσαία επίγευση. Ξύλο και καραμέλα toffee.
Glenfiddich Reserva Rum Cask Finish 21 years old 40% ABV
Nose: Έντονη γλυκιά μύτη. Βανίλια, καρύδα, μπανάνα.
Palate: Απαλή και ξηρή γεύση. Νότες ξύλου, ξηροί καρποί και ελαφρώς spicy.
Finish: Μεγάλη επίγευση. Spicy.
Glenfiddich Excellence 26 years old 43% ABV
Nose: Απαλή μύτη με ανθικά στοιχεία. Πράσινο μήλο.
Palate: Απαλή γεύση. Γλυκόριζα, βανίλια, κανέλα και νότες ξύλου. Δέρμα.
Finish: Μεγάλη επίγευση. Πολύπλοκη. Ξύλο.
Glenfiddich 30 years old 43% ABV
Nose: Πολύπλοκη μύτη. Καφές, κακάο. Έντονο ξύλο και sherry. Σκούρα φρούτα. Δέρμα.
Palate: Πλούσια γεύση. Σοκολάτα, ξηροί καρποί, βανίλια. Γλύκα, ξύλο και νότες λουλουδιών.
Finish: Μεγάλη επίγευση. Δημητριακά, καραμέλα και μια γλυκύτητα μελιού.
Ευχαριστούμε την εταιρία ΑΜΒΥΞ, που φρόντισε για την επίσκεψή μας και μας έδωσε την ευκαιρία να ζήσουμε αυτή την καταπληκτική εμπειρία, στο αποστακτήριο του Glenfiddich.
Άρθρο: Βασιλική Χρυσοβιτσιώτη, Γιάννης Μηλιώνης
